کولر آبی با نام "کولرهای باتلاقی" نیز شناخته می شوند. این نامگذاری ممکن است به جهت افزودن رطوبت به هوا باشد، که این فرآیند به باتلاق یا مرداب شباهت دارد. کولر آبی سالیان زیادی است که در بین مردم وجود دارند و مورد استفاده هستند. این دستگاه ها از زمانی که افراد ساکن در مناطق خشک و کم آب، هنگام شب، لباس های مرطوب خود را به پنجره آویزان می‌کردند وجود داشته اند، زیرا این مردم معتقد بودند که وزش نسیم و باد ملایم به لباس های مرطوب، باعث خنک شدن و سردی فضای داخل خانه می‌شود.
روش کار این کولرها چگونه است؟
با اینکه سیستم و روش کار کولر آبی نسبت به زمانی که "افراد لباس های خود را به پنجره آویزان می‌کردند تغییر و تحول زیادی پیدا کرده است"، اما اصول اولیه آن به همان شکل باقی مانده است. امروزه کولر آبی اغلب از جعبه بزرگی تشکیل شده اند، که این جعبه شامل پنکه ای است که توسط یک پد (لایه تشک مانند) مرطوب احاطه شده است و این وسیله بر روی پشت بوم یا گوشه ای از خانه نصب می‌شود. پمپ آب کولر، باعث می شود تا پد ذکر شده همواره مرطوب باقی مانده و پنکه ی موجود در جعبه، جریان هوا را به فضای خانه انتقال دهد. هوای مرطوب به درون فضای منزل وارد شده و با خروج هوای گرم از طریق پنجره های باز یا دریچه ها و منافذ موجود، باعث سردی و خنک سازی فضای موردنظر می‌شود.
بر اساس آمار و گزارش‌های اداره انرژی تفاوت بین دمای هوای داخلی و هوای خنک شده می تواند بین ۱۵ تا ۲۰ درجه باشد، اما در شرایط خاص این تفاوت دما می تواند تا ۴۰ درجه نیز باشد. یکی دیگر از نکات مثبت و مزایای کولرهای آبی این است که، باعث ایجاد اثر سرمایشی صعودی می شوند، زیرا جریان هوای مداوم ایجاد شده توسط پنکه یا فن کولر باعث می‌شود دمای فضای مورد نظر خنک تر از آن چیزی که هست به نظر برسد.
کولر آبی در مقابل کولر گازی
کولرهای آبی و گازی، هر دو عمل مشابهی را انجام می دهند و آن خنک سازی منازل و خانه‌هاست، اما کولر آبی، برخلاف کولر گازی که در قسمت های مختلفی دارای تکنولوژی مدرن می‌باشد، از تکنولوژی پایین تری برخوردار هستند. برای بیان این تفاوت ها می توانیم از این نکته شروع کنیم که کولرهای آبی باعث افزودن رطوبت به هوا می شوند، در حالی که کولرهای گازی رطوبت هوا را از بین می‌برند. هر دوی این دستگاه ها از هیچ نوع ماده ی سرمایشی (مانند فریون) استفاده نمی کنند و این امر باعث می شود تا آسیب خاصی به اتمسفر وارد نکنند. کولرهای آبی باعث ایجاد جریان هوای تازه به صورت مداوم می شوند، در حالی که کولرهای گازی در فضای بسته بهتر عمل کرده و هوای موجود را بارها و بارها به چرخش در می آورند. کولرهای گازی همچنین دارای هزینه ی بیشتری برای نصب و نگهداری هستند، اما این هزینه ها در کولرهای آبی به مراتب کمتر است. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو وسیله این است که کولرهای گازی ۳ الی ۴ برابر مصرف برق بیشتری نسبت به کولرهای آبی دارند.
اندازه گیری کولر آبی
اندازه ی کولر آبی برحسب فوت مکعب در دقیقه، و یا تعداد فوت مکعبی که، هوا می‌تواند در یک دقیقه درون کولر جریان پیدا کند، محاسبه می شود. کولرهای خانگی معمولاً در اندازه‌های ۳۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه هستند. طبق پیشنهاد سازندگان این دستگاه ها، یک کولر مناسب باید قادر باشد تا هوای فضای داخلی منزل را در مدت زمان یک ساعت، بین ۲۰ تا ۴۰ بار تعویض کند. برای تخمین اندازه ی مناسب کولر برای منزل، می‌توانید میزان فوت مکعب موجود در خانه ی خود را محاسبه کنید ( برای مثال، خانه ای به اندازه ۱۵۰۰ فوت مربع به همراه ۸ فوت مربع سقف، در مجموع ۱۲ هزار فوت مکعب است) و این عدد را تقسیم بر ۲ کنید. در این صورت، ۱۲ هزار فوت مکعب، نیازمند یک کولر آبی با اندازه ی ۶۰۰۰ فوت مکعب بر دقیقه می باشد.
مزایای کولر آبی
کولر های آبی دارای چندین مزایای اقتصادی و محیطی می باشند. برای مثال:
در دو خانه با اندازه ی یکسان، کولر آبی از الکتریسیته ی ساکن کمتری نسبت به کولر گازی استفاده می کند (برخی ارزیابی ها نشان از تفاوت ۷۵ درصدی در استفاده از الکتریسیته ی ساکن دارند).
کولرهای آبی از تکنولوژی ساده ای استفاده می کنند، در نتیجه خرید، نصب و نگهداری از آن ها به مراتب ارزان تر از کولرهای گازی است. علاوه بر این، این کولرها با جریان معمول خانگی کار می کنند، بنابراین نیازی به تهیه ی مدار الکتریکی جداگانه ندارند.
در آب و هوای خشک، با افزودن رطوبت به هوای خانه، می‌توانید از خشک شدن وسایل خانه و پارچه های موجود جلوگیری کنید.
پد های به کار رفته در کولر ها، نقش فیلترهای هوا را ایفا می کنند و از ورود گرد و خاک و ذرات کوچک به فضای داخلی خانه جلوگیری می کنند و در همین حین هوای تازه را نیز به درون خانه وارد می‌کنند.
کولرهای آبی در اندازه های کوچک برای استفاده در پنجره و حتی به صورت قابل حمل نیز موجود است تا بتوانید از آن ها برای خنک سازی اتاق های خانه نیز استفاده کنید.
این کولرها عالی به نظر می رسند! چرا در تمامی فضاها از آن ها استفاده نمی کنیم؟
متاسفانه، کولرهای آبی هنگامی بهترین عملکرد خود را نشان می دهند که هوای موجود خشک باشد. هنگامی که رطوبت هوای خارجی افزایش پیدا می کند، میزان تاثیر کولر های آبی کاهش پیدا می کند. در واقعیت، کولرهای آبی در محیط هایی مانند جنوب غربی و یا فضاهایی که آب و هوای آن خشک است، بهتر عمل می کنند. در محیط هایی با رطوبت بالاتر، کولرهای آبی گزینه بسیار مناسبی نیستند، زیرا در این نقاط کولرهای آبی تنها باعث افزودن رطوبت به هوا می شوند و در واقع هیچ گونه عمل خنک سازی را انجام نمی‌دهند.
یکی دیگر از نکات منفی کولرهای آبی این است که برای ایجاد اثر سرمایشی خود، میزان آب قابل توجهی مصرف می‌کنند ( بیشتر از ۱۵ گالن در روز). در نقاط خشک، این میزان مصرف می تواند تأثیر بسزایی بر منابع آب و میزان مصرف آن داشته باشد.
بر خلاف این حقیقت که کولرهای آبی گزینه مناسبی برای تمامی افراد نیستند، در این مسئله شکی نیست که این دستگاه ها میزان انرژی کمتری را مصرف می‌کنند و خطر آسیب به محیط زیست را نیز کاهش می دهند. پس، اگر همه ی ما نمی توانیم از کولر آبی استفاده کنیم، اما می‌توانیم از مزایایی که این کولرها در ذخیره ی انرژی و حفاظت از محیط زیست دارند استفاده کنیم.
